Oι ιδιότητες των κραμάτων

Tα κράματα είναι μίγματα διάφορων μετάλλων που λαμβάνονται με σύντηξη των συστατικών τους, σε διάφορες αναλογίες μέσα σε χωνευτήρια και στη συνέχεια ψύξη και στερεοποίηση του τήγματος (μίγματος των τηγμένων μετάλλων). Κατά τη σύντηξη των συστατικών για την παρασκευή τους επιδιώκεται η δημιουργία ομογενών τηγμάτων, έτσι ώστε το παραγόμενο κράμα να είναι ένα σώμα ομοιογενές.

Τα κράματα μπορούν να διαιρεθούν στις εξής κατηγορίες, ανάλογα με τη δομή τους σε στερεά κατάσταση:

α) Στερεά διαλύματα. Στα κράματα αυτά το ένα μέταλλο διαλύεται στο άλλο και, κατά την ψύξη, άτομα από το ένα μέταλλο αντικαθίστανται στο μεταλλικό τους πλέγμα από άτομα άλλου μετάλλου. Στα στερεά διαλύματα ανήκει ο ορείχαλκος, στον οποίο τα άτομα του χαλκού αντικαθίστανται από άτομα ψευδάργυρου.

β) Μίγματα μικροσκοπικών κρυστάλλων. Στα κράματα μικροί κρύσταλλοι του ενός συστατικού παρεμβάλλονται ανάμεσα στους κρυστάλλους του άλλου. Σ' αυτό το είδος των κράματα ανήκουν οι χάλυβες.

γ) Διμεταλλικές ενώσεις. Στα κράματα αυτά σχηματίζονται και χημικές ενώσεις μεταξύ των μετάλλων.
Τα κράματα είναι τα περισσότερα αδιαφανή με χρώμα αργυρόλευκο και μεταλλική λάμψη, εκτός από αυτά που περιέχουν σε μεγάλη ποσότητα έγχρωμα μέταλλα.

Οι ιδιότητες των κραμάτων διαφέρουν συχνά από τις ιδιότητες των συστατικών τους. Το σημείο τήξης, για παράδειγμα, πολλών κραμάτων είναι διαφορετικό από το σημείο τήξης των συστατικών τους.

Παρουσιάζουν γενικά ανώτερες μηχανικές ιδιότητες από τα μέταλλα που τα αποτελούν. Πολλές φορές είναι σκληρότερα από τα συστατικά τους. Έτσι π.χ. ο καθαρός σίδηρος είναι μαλακός, ενώ ο χάλυβας σκληρός. Επίσης τα κράματα δεν είναι τόσο καλοί αγωγοί της θερμότητας και του ηλεκτρισμού, όσο τα μέταλλα που τα αποτελούν. Έτσι ο ορείχαλκος σε σχέση με το χαλκό και τον ψευδάργυρο, δεν είναι τόσο καλός αγωγός της θερμότητας και του ηλεκτρισμού.

Από χημική άποψη είναι λιγότερο δραστικά από τα συστατικά τους, αντιστέκονται όμως περισσότερο στην οξείδωση.

Ειδική κατηγορία κραμάτων αποτελούν τα αμαλγάματα, που είναι κράματα υδράργυρου. Τα αμαλγάματα των ευγενών μετάλλων χρησιμοποιούνται για την επιμετάλλωση των άλλων μετάλλων, ενώ του αργύρου και του κασσίτερου χρησιμοποιούνται για την κατασκευή καθρεφτών. Μια άλλη εφαρμογή των αμαλγαμάτων είναι η οδοντιατρική.