Η κεραμευτική είναι μία από τις αρχαιότερες τέχνες του ανθρώπου. Τα πήλινα προϊόντα αντέχουν στην επίδραση του χρόνου και της ατμόσφαιρας και δεν οξειδώνονται ούτε αποσαθρώνονται. Έτσι είχαν σημαντικότατη θέση στη ζωή και την οικονομία του ανθρώπου και για χρονικό διάστημα μεγαλύτερο απ' ό,τι ο σίδηρος και τα άλλα μέταλλα.
Προϊστορική περίοδος
Πατρίδα της προϊστορικής κεραμευτικής είναι η Ανατολή, στα ιερά της οποίας βρέθηκαν πολυάριθμα γυναικεία ειδώλια, που χρονολογούνται από την 6η χιλιετία π.Χ. Ενώ όμως στην αρχή τα προϊόντα της κεραμευτικής προορίζονταν για πρακτικές ή θρησκευτικές μόνον ανάγκες, με τον καιρό αυτή πήρε τη μορφή μιας τέχνης. Προς το τέλος της 6ης χιλιετίας εμφανίστηκε η "ζωγραφισμένη" κεραμευτική, στην οποία κυριαρχούν τα γεωμετρικά σχήματα (διακοσμητικές ταινίες, ρόμβοι, τρίγωνα κ.λ.π.) και αργότερα, όπως στο Ιράν, σχηματοποιημένες μορφές ζώων και πουλιών. Η ζωόμορφη διακόσμηση άκμασε αργότερα (3η χιλιετία π.Χ.) στη Σκυθία. Πρωτοτυπία παρουσίασε η κεραμευτική τέχνη το 14ο αι. π.Χ. στην Ασσυρία, στη Συρία κ.α. Στη μινωική Κρήτη η κεραμευτική τέχνη έφτασε σε υψηλό επίπεδο ( Κνωσός, Φαιστός). Ανθρώπινες μορφές όμως στη διακόσμηση των αγγείων παρουσιάστηκαν στην υστερομυκηναϊκή εποχή, που προαναγγέλλει την ελληνική τέχνη.
Κλασικοί χρόνοι
Από τον 8ο ακόμα αιώνα π.Χ. ολόκληρο το κεραμικό έργο καλύπτεται από διακοσμητικές ζώνες και κυριαρχεί η ανθρώπινη μορφή. Αργότερα παρουσιάστηκαν τεράστια αγγεία, που τα τοποθετούσαν στο νεκροταφείο του Κεραμεικού, για να επισημαίνουν τον τόπο του τάφου. Ανάπτυξη μεγάλη της κεραμευτικής παρουσιάστηκε στην Αθήνα στα χρόνια του Πεισίστρατου, ο οποίος υποστήριξε τις τέχνες, και τον 5ο αιώνα π.Χ. η τέχνη αυτή έφτασε στην τελειότερη έκφρασή της.
Νέοι χρόνοι
Η κεραμευτική τέχνη στις ευρωπαϊκές χώρες παρουσιάστηκε με μεγάλη καθυστέρηση και αργό ρυθμό ανάπτυξης. Και κατά το 15ο αι. μ.Χ. ακόμα τα προϊόντα της ήταν ατελή και χονδροειδή. Γι' αυτό οι Ευρωπαίοι έφεραν πορσελάνες από την Κίνα, για να διακοσμήσουν τα σπίτια τους. Οι πρώτες τελειοποιήσεις της κεραμευτικής τέχνης έγιναν στην Ιταλία και ακολούθησε η Γαλλία κατά το 16ο αι. Η γαλλική κεραμευτική όμως έφτασε στο ανώτερο σημείο τελειότητάς της μόλις το 1738, με τα προϊόντα των Σεβρών.
Στην Αγγλία η κεραμευτική εξελίχτηκε κυρίως κατά την εποχή των Στιούαρτ, οπότε τα εργοστάσια του Στάφορντσάιρ διακρίθηκαν για τα προϊόντα τους. Τα σκήπτρα της κεραμευτικής τα κέρδισε η Αγγλία κατά το 19ο αι., οπότε ξεπέρασε σε τέχνη όχι μόνο τις άλλες ευρωπαϊκές χώρες, αλλά και τη μέχρι τότε πρωτοπόρα Ανατολή. Σήμερα η Γαλλία και η Δανία είναι τα σπουδαιότερα κέντρα της κεραμευτικής. Στην Ελλάδα κατά το μεσαίωνα και την τουρκοκρατία η κεραμευτική αναπτύχθηκε κυρίως σε νησιωτικά και παραλιακά κέντρα. Η τέχνη παρουσίαζε έντονες ανατολικές επιδράσεις, αλλά κατά τόπους παρουσιάστηκαν ιδιαίτερες τεχνοτροπίες, όπως στη Ρόδο, στη Σίφνο, στην Αίγινα, στη Λέσβο κ.α. Τα κεραμικά προϊόντα δεν προορίζονταν μόνον για πρακτικές ανάγκες, αλλά και για διακοσμητικούς σκοπούς, η δε μαζική πώλησή τους γινόταν κυρίως στα τοπικά πανηγύρια. Μετά την επανάσταση του 1821 παρατηρήθηκε εισαγωγή πολυτελών κεραμικών ειδών, ιδίως από τη Γαλλία και την Ιταλία, όπου η κεραμευτική βιομηχανία είχε επιτελέσει καταπληκτικές προόδους.
Το 1910 ιδρύθηκε στο Ν. Φάληρο η εταιρεία Κεραμεικός, που άρχισε να κατασκευάζει είδη από τα απαράμιλλα χώματα της Μήλου και έφτασε στην παραγωγή ειδών από πορσελάνη. Με την ίδρυση και άλλων βιομηχανιών και την αύξηση της παραγωγής, η ελληνική κεραμευτική σήμερα έφτασε στο σημείο να καλύπτει στο σύνολό της σχεδόν την εσωτερική κατανάλωση και να προχωρεί σταθερά στις εξαγωγές.
Προσθήκη Σχολίου