Τα οξέα και οι δείκτες

Η παρουσία οξέος σε ένα διάλυμα διαπιστώνεται ακίνδυνα με τη βοήθεια ορισμένων χρωστικών ουσιών, συνήθως φυτικά εκχυλίσματα, που ονομάζονται δείκτες.

Οι δείκτες ονομάζονται έτσι επειδή η αλλαγή του χρώματος τους μαρτυρά  (δείχνει) την ύπαρξη των οξέων.

Δείκτες περιέχονται στο τσάι, στο κόκκινο λάχανο, στα παντζάρια και σε άλλα φυτά.
Στο εργαστήριο οι συνηθέστερα χρησιμοποιούμενοι δείκτες είναι το βάμμα ηλιοτροπίου, η ηλιανθίνη, το μπλε της βρωμοθυμόλης και η φαινολοφθαλεϊνη.

Επομένως όταν προστεθεί στο τσάι λεμόνι (κιτρικό οξύ) αλλάζει χρώμα. Το τσάι γίνεται πιο ανοιχτόχρωμο.
Γενικά δυο - τρεις σταγόνες δείκτη σε ένα όξινο διάλυμα είναι αρκετές ώστε να του προσδώσουν κάποιο χαρακτηριστικό χρώμα.
Για παράδειγμα ο δείκτης που ονομάζεται βάμμα ηλιοτροπίου έχει μενεξεδί (ή όπως αλλιώς λέγεται ιώδες χρώμα). Όταν όμως πέσει σε διάλυμα οξέος, αλλάζει χρώμα και γίνεται κόκκινος. Όμοια ο δείκτης ηλιανθίνη που είναι κίτρινος, θα χρωματίσει το όξινο διάλυμα κόκκινο διότι παρουσία οξέος ο δείκτης ηλιανθίνη είναι κόκκινος.